Kim jest ślimak Sam?, Maria Pawłowska, Jakub Szamałek, il. Katarzyna Bogucka

Przekaz tej książki jest prosty: szanuj bliźniego swego, bez względu na to, kim jest i jak żyje, o ile tylko nie robi innym krzywdy. Przypuszczam jednak, że książka spotka się z różnym odbiorem, bo porusza temat mniej typowych związków i wychowywania w nich dzieci.

Autorzy (Maria Pawłowska, biolożka i Jakub Szamałek, pisarz i scenarzysta), na przykładzie konkretnych zwierząt przekonują nas, że w przyrodzie różnie bywa i z miłością i chowaniem potomstwa.

Mały ślimak idzie do szkoły, i już pierwsze zajęcia powodują, że czuje się inny, gorszy. Dzieci mają podzielić się na dwie grupy: dziewczynki i chłopców, i tu pojawia się problem. Bo Sam jeszcze nie wie, kim chce być: czy chce być osobnikiem płci męskiej, czy żeńskiej (Sam, jak większość ślimaków, jest hermafrodytyczny, czyli ma organy rozrodcze samca i samicy).

Mądra pani pedagog, w ramach pierwszego szkolnego zadania, wysyła go w teren, w celu zebrania informacji na temat burzy, która przeszła nad lasem. Sam dostaje listę zwierząt, z którymi ma przeprowadzić wywiad, przy okazji którego dowiaduje się, jak żyją. Ku jego zdziwieniu w lesie nie brakuje niezwykłych zwierząt — niektóre zwierzaki żyją m.in. w parach tej samej płci, i tak wychowują dzieci.

Małpka marmozeta ma dwóch mężów („taki zwyczaj. Dzięki temu niby ma być dwa razy łatwiej... Choć czasem jest dwa razy trudniej”). Pani Henryka Wargacz kiedyś była panem Henrykiem (Tak to już jest wśród wargaczy. Niektórzy z nas przechodzą taką przemianę. Innym zwierzętom czasem się to nie podoba, ale co mogę na to poradzić?). Sam poznaje też dwa łabędzie: Pawła i jego męża Tomka. (- To dwóch panów może wziąć ślub? - Jeśli się kochają, to czemu nie?). Pani burmistrzyni Lucyna Wiewiórka wychowuje dziecko razem z wiewiórką Nelą! (- Dobrze, że obydwie możemy karmić piersią).

Sam przekonuje się, że nie jest odmieńcem, a świat jest pełen niezwykłych zwierząt i ... różnych związków. Ważne, aby akceptować siebie i innych. Nasz bohater radośnie wraca do szkoły.

Książka ma wartość przyrodniczo-edukacyjną —  to ciekawostki, o których pewnie nie mówi się na lekcjach przyrody. Może też być dobrym wprowadzeniem do ogólnej rozmowy z dzieckiem o tolerancji i poszanowaniu drugiego człowieka — bez względu na to, kogo kocha i z kim żyje, jak i rozmowy o  tożsamości seksualnej (związkach homoseksualnych, biseksualizmie, transseksualizmie, który objawia się już we wczesnym dzieciństwie).
Nie wiem, co na to psycholodzy i seksuolodzy — dla mnie jako laika wydaje się dobrym narzędziem w pracy/terapii z dziećmi, u których występuję różnego rodzaju zaburzenia związane z tożsamością płciową.

Dobrze się ją czyta i ogląda - świetne ilustracje, no ale to Katarzyna Bogucka, nie może być inaczej!


Kim jest ślimak Sam?
Maria Pawłowska, Jakub Szamałek,
il. Katarzyna Bogucka
Krytyka Polityczna, 2015,
cena 29.90 zł.