O kurze, która opuściła podwórze, Hwang Sun-mi, il. Kim Hwan-young

Ciężko mi pisać o Kurze, bo traktuję ją bardzo emocjonalnie. Dawno nie czytałam książki, która by mnie tak poruszyła. Piszą o niej, że jest "o dążeniu do spełniania marzeń", i tak jest. Jednak dla mnie jest ona hymnem o miłości. Macierzyńskiej miłości. I jak myślę o niej - to ta miłość - bezinteresowna, pełna poświęceń, wyzwalająca całe pokłady odwagi i heroicznej wręcz siły, pełna radości i smutku i ogromnej mądrości - jest na pierwszym planie.

Kiedy przyszła paczka z zamówionymi książkami, czułam podekscytowanie. Nie znam literatury koreańskiej, bo czytaliśmy jedynie "Czarnego Ptaka" (wyd. Kwiaty Orientu), który mnie zachwycił - liczyłam więc na literacką ucztę. Kiedy wyjęłam "Kurę", poczułam zawód - miękkie okładki, mało ilustracji i w ogóle te ilustracje to jakieś takie ...  W wolnej chwili, tego samego popołudnia, zaczęłam czytać. Zakładałam, że rzucę okiem i odłożę "Kurę" na najwyższą półkę, będzie w sam raz za jakiś czas. Jak chłopcy będą trochę starsi. Otóż nie. 

Ta książka okazała się dla mnie bombą z opóźnionym zapłonem. Od pierwszych zdań buduje napięcie, wciąga. Poraża mądrością. Przeczytałam ją całą. Kryjąc się w łazience, zwijając w kłębek na piętrowym łóżku chłopaków, a szykując kolację, miałam ją blisko. Żeby zaraz wrócić. Przekonywałam się do ilustracji. Na początku wydawały mi się brzydkie, z czasem - z każdą kolejną stroną - oswajałam się z nimi, zaczęłam przez nie widzieć świat Ipsak. Nie wiem kiedy - ale stały się piękne, ściskające serce.
Takiego problemu nie miał mój ośmioletni syn. - Mamo, to bardzo ładne rysunki -  mówił, przez trzy wieczory (tyle zajęło nam głośne czytanie Kury) uważnie przyglądając się książce.

***

Książka, choć opowiada o życiu kury mieszkającej w kurniku, potem na podwórzu i wreszcie na wolności i nie wykracza w narracji poza te ramy - jest powieścią wielonurtową. Opisując los ptaka dotyka wielu problemów i tematów. Ważnych tematów. Wolności i niewoli. Przywiązania do stabilizacji i strachu przed zagrożeniem, jakie może przynieść zmiana (podwórkowa brać). Tolerancji i inności. Pragnienia macierzyństwa i miłości do dziecka - adopcyjnego dziecka. Sensu życia i jego jakości. Chęć osiągnięcia, przeżycia czegoś więcej i dążenia do realizacji pragnień. Zewu krwi i prawa natury. Odrzucenia. Samotności. Odchodzenia i śmierci.

Historia jest prosta i niezwykła. W kurze niosce - całe życie mieszkającej w klatce w kurniku (klatce tak małej, że ciężko zatrzepotać skrzydłami) - rodzi się pragnienie życia na wolności i wysiedzenia jaja, patrzenia, jak wykluwa się z niego pisklę. I dokonuje ona czynów heroicznych, żeby to osiągnąć. 

Ipsak jest niezwykła. Jest mądra. Tak inna od wszystkich pozostałych kur. Wymyśliła sobie inne, lepsze życie i imię. Ipsak znaczy "liść".

(...) Liść, który przyjmuje jednako i wiatr, i promienie słońca, a gdy opada i butwieje, staje się kompostem. W końcu to także ten sam liść dzięki któremu, jak myślała, zakwitają pachnące kwiaty. Podobnie jak ipsagwi - liść drzewa akacji, także Ipsak chciała czegoś dokonać.(...) str. 13.

I myśli. Dużo myśli. Zadaje pytania i szuka na nie odpowiedzi.

Ipsak wie, że nie złoży już jaja, jest zmęczona, traci apetyt i pióra. Ma dość, gaśnie w niej wola życia,  jedyne co jeszcze ją trzyma to pragnienie opuszczenia kurnika i wysiedzenia jaja. Nadchodzi dzień, kiedy to marzenie ma szansę się zrealizować - tylko Ipsak nie wie, że słowa "pora, żeby opuściła kurnik", które słyszy z ust gospodarzy, oznacza dół śmierci. Miejsce, gdzie wyrzucane są martwe kury i te dogorywające. Nie wie też jeszcze, że na te, w których tli się jeszcze iskierka życia - czyha tam łasica. Wyrzucona traci przytomność, jednak budzi ją głos. Głos kaczora Włóczęgi, stojącego przy dole, który ostrzega ją przed zagrożeniem. Ipsak nie chce umierać nie wysiadując jaja, zbiera w sobie siły i umyka śmierci w dole i w łapach głodnej łasicy...
Zaczyna nowy rozdział swojego życia, pełnego walki i determinacji. Każdy dzień to wygrana bitwa. Najpierw na podwórzu, potem poza nim. Ale Ipsak wygrywa całą wojnę - bo, choć na koniec ginie zaduszona przez łasicę, to realizuje swoje marzenie, a nawet więcej.
Wysiedziała i wychowała dziecko, sprawiła, że mała kaczuszka wyrosła, nauczyła się wszystkiego, aby odlecieć ze swoimi pobratymcami, czuła bezgraniczną miłość i dumę ze swojego dziecka; wypełniła wolę kaczora Włóczęgi - przez co jego śmierć nie była nadaremna; a na koniec stała się pokarmem, dzięki któremu małe łasiczki mogły napełnić swoje brzuszki... Ipsak pokazała też samej sobie i innym zwierzętom, że jest niezwykła, dzielna i przewidująca, dokonała czegoś, na co żadna z kur nigdy by się nie zdobyła! Mało tego, nawet by o tym nie zamarzyła!

Miałam jedno pragnienie. Wysiedzieć jajo i zobaczyć narodziny pisklęcia! Spełniło się. Żyłam intensywnie, ale bardzo szczęśliwie. To dzięki marzeniu dożyłam tego dnia. Teraz chcę lecieć, jak Zielonogłowy, wysoko, zamaszyście, bardzo daleko - mówi na koniec (s. 202).

I odlatuje. W górę, w błękitne niebo.

Ipsak to prawdziwa bohaterka. Bohaterska matka z wyskubaną szyją. Dokonująca niemożliwego, rzucająca się na łasicę z wystawionymi bojowo pazurami - w obronie dziecka. Chuda, ale pełna życia. Bo odważyła się marzyć, bo zrobiła ten pierwszy krok i nie zabrakło jej odwagi, aby pójść dalej.

***

- Mamo, będziesz kupować mi tylko takie książki?
- Takie, to znaczy jakie? 
- Takie, takie... - Franek szuka słów, którymi mógłby określić emocje, które wywołała w nim Kura. -Takie pełne zwrotów akcji! 
Czytaliśmy tę książkę na głos. Franek po skończeniu wieczornego czytania jeszcze ją przeglądał, jeszcze patrzył na obrazki. Wybiegał dalej poza zakładkę, podpytywał, co się stanie, czy Zielonogłowy przeżyje, czy Ipsak nic się nie stanie, czy...? Ta książka wywarła na nim duże wrażenie. We mnie kłębi się nadal. Czuję się uskrzydlona.

O kurze, która opuściła podwórze,

Hwang Sun-mi,

il. Kim Hwan-young,

przeł. z koreańskiego:  Edyta Matejko-Paszkowska i Choi Eung Eun (Estera Czoj),

Wydawnictwo Kwiaty Orientu, 2011.